Μεγάλο Έµβολο

Στα Οδοιπορικά Μακεδονίας του ταγματάρχη του Μηχανικού Νικολάου Σχινά, που εκδόθηκαν το 1886, αναφέρονται στοιχεία για την αµυντική θωράκιση της πόλης της Θεσσαλονίκης στα τέλη του 19ου αιώνα. Μνηµονεύονται εκτός των προμαχώνων και 6 Φρουρίων εντός και περί την τότε πόλη της Θεσσαλονίκης (Φρούριο Βαρδαρίου, Επταπύργιο, Λευκός Πύργος, κ.α.) και τα επάκτια νεώτερα οχυρώµατα του Μεγάλου και Μικρού Καραµπουρνού (Μεγάλου και Μικρού Εµβόλου).

«… Πλην των οχυρωµάτων τούτων κατεσκευάσθησαν επάκτια οχυρώµατα επί των άκρων του Μεγάλου και του Μικρού Καραµπουρνού κειµένων εις απόστασιν του µεν 9 µιλίων, του δε 6 από του λιµένος, δεσπόζοντα δε της εισόδου του λιµένος, αλλ΄ εισέτι δεν ετοποθετήθησαν επ΄αυτών τα αναµενόµενα εκ Κωνσταντινουπόλεως µεγάλα τηλεβόλα» Για το έµψυχο δυναµικό των οχυρωµάτων αναφέρει, «… Επί του Μεγάλου και Μικρού Καραµπουρνού τάγµα µηχανικού ουχί πλήρες».

Τα επάκτια οχυρά του Μικρού και του Μεγάλου Εµβόλου κατασκευάζονται εποχή κατά την οποία ο Ελληνικός στρατός και στόλος αναµορφώνονται µε πρωτοβουλία του Τρικούπη.  Κατά την ίδια εποχή η Θεσσαλονίκη αποκτά σύγχρονους στρατώνες και αναδεικνύεται στο µεγαλύτερο επιτελικό κέντρο της Νότιας Βαλκανικής. Η πατρότητα των σχεδίων των παράκτιων οχυρών Μικρού και Μεγάλου Καραµπουρνού αποδίδεται σε Γερµανούς Τεχνικούς.

Τα οχυρά του Μεγάλου Εµβόλου µε τον περιβάλλοντα χώρο τους έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα µνηµεία (ΦΕΚ 595/τ.Β΄/16-06-98).  Ενώ τα οχυρά στο Μεγάλο Έµβολο (Αγγελοχώρι και Τούζλα) έχουν διατηρηθεί µέχρι σήµερα, το οχυρό στο Μικρό Έµβολο (Καραµπουρνάκι) καταστράφηκε κατά τις εργασίες ανέγερσης της Βασιλικής Κατοικίας (Μικρό Παλατάκι) στην ίδια θέση.