Μετόχι

Στη θέση ''Κριτζιανά'' της Επανομής, περιοχή μεταξύ Επανομής και Ν. Ηράκλειας, βρίσκεται το Μετόχι της Αγίας Αναστασίας ένα από τα ελάχιστα μνημεία του Μεσαιωνικού οικισμού των Κριτζιανών. Κτισμένο με οχυρωματικό τρόπο, σε θέση που μπορούσε να ελέγχει όλη την γύρω κτηματική περιφέρεια. Ενώ ταυτόχρονα παρέμενε αθέατο από την θάλασσα καθώς την εποχή που κατασκευάσθηκε (1530) οι πειρατικές επιδρομές ήταν συχνό φαινόμενο στην περιοχή.

Το κτηριακό συγκρότημα, τμήματα του οποίου σώζονται σήμερα σε καλή κατάσταση, αποτελείται από το κεντρικό πυργόσπιτο, την εκκλησία, κελιά, φούρνο, μαγειρείο, αχυρώνα και δύο αμυντικούς πύργους. Ο ναός που υπήρχε στον περίβολο, μία μικρή μονόχωρη βασιλική. Το 1965 σε μία προσπάθεια για ανέγερση νέας εκκλησίας κατεδαφίστηκε από τα θεμέλια καθώς και ο τελευταίος όροφος του πύργου. Το 1976 και το 1986-87 έγιναν σωστικές εργασίες από την αρχαιολογική υπηρεσία.

Μετά την περιήγησή του στο Mετόχι , ο επισκέπτης μπορεί να κάνει μία στάση κάτω από τη φυλλωσιά του μεγάλου πλατάνου. Και να θαυμάσει ταυτόχρονα ένα μνημείο της φύσης που υπολογίζεται ότι είναι χιλίων χρόνων.